Michelangelo
Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni, onye a kacha mara amara dị ka Michelangelo, bụ onye ọkpụ Italy, onye na-ese ihe, onye na-ese ụkpụrụ ụlọ, na onye na-ede uri nke Renaissance dị elu. A mụrụ ya na March 6, 1475, na Caprese, Tuscany, Italy, nye Lodovico di Leonardo Buonarroti Simoni na Francesca di Neri del Miniato di Siena. Michelangelo bụ onye nke abụọ n’ime ụmụnna ise, ezinụlọ ya bikwa na Florence, bụ́ ebe nna ya na-arụ ọrụ dị ka onye nlekọta gọọmenti.
Oge Michelangelo dị obere adịghị mfe, n'ihi na nne ya na-arịa ọrịa na-adịghị mma, nna ya akwadoghịkwa ọrụ nkà ya. Otú ọ dị, ọ nwetara nkasi obi na mmasị ya maka nka wee malite ịgụ akwụkwọ n'okpuru onye na-ese ihe Domenico Ghirlandaio mgbe ọ dị afọ iri na atọ.
Na 1494, Michelangelo kwagara n'obodo Bologna iji mụọ ihe ọkpụkpụ n'okpuru nduzi nke Niccolò dell'Arca. Mgbe e mesịrị, ọ laghachiri na Florence ma rụọ ọrụ maka ezinụlọ Medici dị ike, bụ ebe a na-ekpughere ya na nkà oge ochie nke Rom na Gris oge ochie bụ ndị nwere mmetụta dị ukwuu n'ụdị ya.
Michelangelo alụghị di, ọ nweghịkwa ndekọ ọ bụla gbasara mmekọrịta ịhụnanya na ndụ ya. Otú ọ dị, ya na ọtụtụ ndị na-ese ihe na ndị ọkà mmụta, gụnyere onye na-ese ihe na onye na-ese ụkpụrụ ụlọ Raphael na onye na-ede uri Vittoria Colonna nwere ezigbo enyi.
Ebe ọrụ Michelangelo gụnyere Florence, Rome, na Carrara, bụ ebe ọ rụrụ ọrụ dị iche iche, gụnyere ihe oyiyi David a ma ama, elu ụlọ nke Sistine Chapel, na dome nke St. Peter's Basilica.
Ọtụtụ ndị na-ese ihe na-emetụta Michelangelo n'oge ọrụ ya, gụnyere ndị na-ese ihe Donatello na Verrocchio na ndị na-ese ihe Masaccio na Botticelli. Ọrụ ndị Gris oge ochie na ndị Rom na-ese ihe, bụ́ ndị ọ gụrụ nke ukwuu, gbakwara Michelangelo ume.
A maara Michelangelo maka usoro pụrụ iche ya na eserese na ihe ọkpụkpụ. E ji usoro ya mara site n'iji ọkụ dị egwu, ihe ndị dị mgbagwoju anya, na imesi ike n'ahụ ahụ na ọdịdị mmadụ.
A pụghị ikwupụta mmetụta Michelangelo nwere na ụwa nka. Ọrụ ya na-anọchi anya ọkaibe n'ọganihu nka, na ihe ọhụrụ ọ rụpụtara n'usoro na ụdị ya enweela mmetụta na-adịgide adịgide n'ọgbọ ndị na-ese ihe.
Nke a bụ ihe osise ise kacha mkpa nke Michelangelo:
-
Ulo ụlọ nke Sistine Chapel: Esere n’agbata afọ 1508 na 1512, ọmarịcha ihe osise a nwere ihe nkiri itoolu sitere n’akwụkwọ Jenesis, gụnyere Creation of Adam and the Deluge.
-
Ikpe ikpe-azụ: fresco a, nke e sere na mgbidi ebe ịchụàjà nke Sistine Chapel, na-egosi ọbịbịa nke ugboro abụọ nke Kraịst na ikpe nke mkpụrụ obi nke mmadụ.
-
Doni Tondo: Eserese okirikiri a na-egosi Ezinụlọ Nsọ, a na-ewerekwa ya dị ka otu n'ime ọrụ kacha mkpa Michelangelo na-ese ihe.
-
Mkpọgidere n’obe nke St. Pita: fresco a, nke e sere na Cappella Paolina, na-egosi ọnwụ nke St. Pita ma bụrụ nke e ji mara ya maka ọkụ dị egwu na ihe mejupụtara ya.
-
Ntughari nke Sọl: fresco a, nke e sere n'elu ụlọ nke Cappella Paolina, na-egosi akụkọ Akwụkwọ Nsọ banyere ntọghata Sọl na Iso Ụzọ Kraịst ma gosipụta akara ụghalaahịa Michelangelo nke ìhè na onyinyo.